नेपाल बिना सामाजिक सञ्जाल : समाज नजिक, तर संसार टाढा

कल्पना गर्नुहोस्—बिहान उठ्दा मोबाइल खोलेर फेसबुक, इन्स्टाग्राम वा युट्युब खोल्न खोज्दा केही नदेखिने । सबै सामाजिक सञ्जाल बन्द। सुरुमा लाग्छ, “इन्टरनेट समस्या भयो ।” तर पछि थाहा हुन्छ—अब नेपालमा यी प्लेटफर्महरू अब कहिल्यै चल्दैनन् ।

सकारात्मक पक्ष तुरुन्तै देखिन्छ । परिवारभित्र संवाद बढ्छ। आमा–बुबासँग प्रत्यक्ष कुरा गर्दा बच्चाको मनको कुरा सहजै प्रकट हुन्छ । दिदी–भाइबीच गफगाफ बढ्छ । गाउँको चौतारी र शहरका पार्क, क्याफेमा साथीभाइ फेरि भेटघाट गर्न थाल्छन्। लाइक–कमेन्टको दबाब, फेक न्युज र अफवाहबाट मुक्ति मिल्छ। युवाले घण्टौँ स्क्रिनमा खेर जाने समय बचाएर पढाइ, खेलकुद, कला र सिर्जनात्मक कामतर्फ ध्यान दिन्छन् ।

तर यससँगै केही चुनौती पनि आउँछन्। विदेशमा रहेका आफन्तसँग सम्पर्क कठिन हुन्छ । अनलाइन व्यापार, मार्केटिङ, युट्युब च्यानल वा इनफ्लुएन्सर पेशा गर्ने युवाले रोजगारी गुमाउँछन् । विद्यार्थीले अनलाइन कक्षा र अध्ययन सामग्री पाउन ढिला हुन्छ। नयाँ समाचार, अवसर र प्रविधि ढिलो पुग्छ ।

नेपाल बिना सामाजिक सञ्जाल समाजलाई आत्मीय र सरल बनाउँछ । चौतारीमा गफगाफ, आँगनमा भेला, प्रत्यक्ष भेटघाट फेरि जाग्नेछन्। तर संसारसँगको दूरी बढ्ने, सूचना र अवसरमा कमी हुने खतरा रहन्छ ।

अन्ततः समाधान सामाजिक सञ्जाल बन्द गर्नु होइन, यसको सही र संयमित प्रयोग गर्नु हो । जब हामीले यसलाई उद्देश्यपूर्ण, सृजनात्मक र सकारात्मक ढंगले प्रयोग गर्छौं, तब सामाजिक सञ्जाल हाम्रो जीवनको साथी बन्न सक्छ—समाजलाई आत्मीय राख्ने र विश्वसँग जोड्ने ।

“सामाजिक सञ्जाल हाम्रो जीवनको दुबै धार भएको तरबार हो—सही प्रयोगले अवसर, गलत प्रयोगले संकट ।”